EBG

Fragmenten uit de ''Periodieke journalen met betrekking tot de missies van de EBG verricht onder heidenen' uit het jaar 1884.
Eén van de journalen, genaamd Three Native Helpers is opgesteld door Paul Haugk in verband met de dood van Petrus Francois Pinas in 1883, en de andere 2 helpers. (klik hier voor de complete tekst van Three Native Helpers)

Helaas waren de teksten van dit volume ten tijde van dit schrijven nog niet beschikbaar via Google Books. Wij hebben de benodigde scans van de pagina's op 2 september 2009 ontvangen van ms. Caldwell van de Drew University Library in New Jersey, USA.
U kunt de boeken tegenwoordig inzien op Memorial University of Newfoundland - Digital Archives Initiative  

Onder de Engelse teksten staat de Nederlandse vertaling.
Beersheeba Engels - Bersaba Nederlands
Three Native Helpers - Drie Nationaal Helpers

"Beersheeba." door  P. Haugk

Suriname. Maart 1884

pagina 40

.....
Another accident took place at the end of December, not far from Topibo, on which occasion a young man Whom I had baptized lost his life, and our helper, Peter Pinas, very nearly shared the same fate.

On the night of December 29th, Peter was rowing with his hired servant Augustus towards his plantation. It was already eleven o'clock, and the night was quite dark. The servant was steering, and by some mischance fell overboard; he immediately sank, but rose to the surface and endeavoured to grasp the boat. As Peter had no oar -for both had been lost at the time of the accident- he was obliged to propel the boat with his hands towards the unfortunate servant, who, not being able to swim, had meanwhile sunk a second time. When he again appeared above water, Peter sprang into the river, swam towards the drowning man, and caught hold of him. The latter, however, clung so closely to his master as to prevent his being able to swim, and they therefore both sank. Peter thought his end had come; and this would unboubtedly have been the case had not Augustus, just in time, released his hold, and thus enabled his master, on coming to the surface, to succeed in grasping the boat. Augustus once more rose, but immediately afterwards sank for the last time. Peter had no longer the necessary strength to make a second attempt to rescue his servant. With difficulty he contrived to cling to the calling loudly for help. His shouts were heard by two men, who were approaching in their corjals, but who did not at first venture to come to his assistance, as they thought the cries were those of a water-spirit. At last they summoned up courage, and were not a little alarmed on recognizing Peter. They hastened to help him, and took him home quite exhausted. Next morning the body of the drowned man was recovered and brought to Topibo.

This occurence created no small sensation, not only at Topibo, but also on all the neighbouring plantations. The heathen relatives of Augustus were of opinion that the devil had caused him to fall into the water, because he had allowed himself to be baptized, and had taken up his abode with Peter Pinas. The latter considered the event to have been a Divine visitation. " I was proud of my faith," he told me, " and never thought that the Lord would allow me to come into such a perilous position, for I had always served Him faithfully, but now I see that all my righteousness is but as filthy rags in His sight." Since that night he has been very weak but his desire to be at home with the Lord is correspondingly reater. 

P. HAUGK.

Vertaling "Beersheeba."

 .. 

Een ander ongeluk vond plaats aan het einde van december, niet ver van Topibo, bij die gelegenheid verloor een jongeman die ik had gedoopt zijn leven, en onze helper, Peter Pinas [*Petrus Pinas], deelde bijna hetzelfde lot.

In de nacht van 29 december roeide Peter met Augustus  [*Specialiën Topibo 29-12-1882: Petrus August Delik] , zijn ingehuurde knecht, richting zijn plantage. Het was al elf uur ’s, en de nacht was nogal duister. De knecht was aan het sturen, en viel overboord door een ongeluk ; hij zonk onmiddellijk, maar steeg naar de oppervlakte en trachtte zich vast te grijpen aan de boot. Omdat Peter geen roeispanen had - beide waren verloren geraakt tijdens het ongeval- was hij verplicht de boot voort te bewegen met zijn handen naar de ongelukkige knecht, die niet kon zwemmen, en inmiddels voor de tweede keer zonk. Toen hij weer boven water verscheen, sprong Peter in de rivier, zwom naar de drenkeling, en greep hem. De laatste hield zijn meester zo stevig vast waardoor hij niet kon zwemmen, en daardoor zonken ze beiden. Peter dacht dat zijn einde was gekomen; dit zou onbetwijfeld het geval zijn geweest als Augustus hem niet, net op tijd, had los gelaten, waardoor zijn meester naar het oppervlak terug kon keren, en zich aan de boot kon vastklampen. Augustus steeg nog één maal, maar zonk onmiddellijk daarna voor de laatste keer. Peter had niet langer de nodige kracht om nog een tweede poging te ondernemen zijn knecht te redden. Met moeite lukte het hem zich aan de boot vast te klampen, hard roepend om hulp. Zijn geschreeuw werden gehoord door twee mannen, die naderden in hun korjalen, maar die in eerste instantie geen aanstalten maakten om hem te hulp te komen, omdat ze dachten dat het de kreten waren van een water-geest. Eindelijk hadden ze alle moed bijeen geraapt, en waren niet een beetje verontrust toen zij Peter herkenden. Zij haastten zich om hem te helpen, en brachten hem volkomen uitgeput thuis. De volgende ochtend werd het lichaam van de verdronken man teruggevonden en naar Topibo gebracht.

Dit voorval was een grote sensatie, niet alleen op Topibo, maar ook op alle naburige plantages. De heidense familieleden van Augustuse waren van mening dat de duivel hem in het water had laten vallen, want hij had zichzelf toegestaan te worden gedoopt, en had zijn verblijf genomen bij Peter Pinas. De laatstgenoemde beschouwde het geval als een Goddelijke bezoek. "Ik was trots op mijn geloof", vertelde hij mij,"en had nooit verwacht dat de Heer mij in een dergelijke hachelijke positie zou laten komen, want ik heb hem altijd trouw gediend, maar nu zie ik dat al mijn rechtschapenheid als smerige lompen voor zijn ogen is." Sinds die avond is hij zeer zwak maar zijn verlangen om thuis bij de Heer te zijn is navenant groter.

P. HAUGK

Three Native Helpers

December 1886

pagina 659

 

III PETER FRANCOIS PINAS.

 

Our readers must now turn again from the busy life of the capital to a quiet retreat in the country. At Topibo, on the River Para, about five miles to the North of our station of Beersheba, stands a lowly dwelling - not the ordinary and often very dirty negro hut but an unusually clean and attractive-looking cottage, which has often afforded hospitality to Europeans as well as to the owner's countrymen. There, for ten years, lived Peter Francois Pinas, until he was summoned to a higher and eternal home in the presence of Him whom he loved and served on earth.

This good man shone as a light amid the darkness of the surrounding heathenism. The gracious voice of the Lord, calling him out of the night of superstition, had early awakened a response in his heart.

His father was of a good family, and had been manager on several estates, but had become reduced in circumstances, and lived like the Para negroes in polygamy.
His mother was a slave at Onverwacht. His numerous half and step brothers and sisters live according to the lusts of the flesh like their deceased father. Indeed, one of his half-brothers is still "the greatest heathen deceiver and winti-man in the Para district," a dreaded slave of Satan and enemy of God, who ridiculed, annoyed, and injured his forbearing relative in every possible way. The prayers and warnings of the latter have hitherto seemed all in vain.

Peter Pinas' education corresponded of course with the wild bush-country, on the outskirts of which he was brought up. There was no school at hand where he could obtain instruction, and the letters from him, which are treasured by several missionaries, are a proof of the diligence with which he applied himself in later life to the study of reading and writing.

It is said that from his early years he showed a striking aversion to the heathen dances and games of his countrymen. He kept aloof from them as much as possible, and preferred to work quietly and diligently until nightfall for his mother, whose support he was after his father's death. In early manhood he came more decidedly

pagina 660

under direct Gospel teaching, for it was arranged that a missionary should come from Paramaribo and hold services every six weeks. Peter was always sure to be present, and his receptive heart soon responded to the truths he had heard. And when in 1858 the station of Beersheba was founded, Pinas, who was then just twenty years old, would often walk on Sunday for three hours through the bush, to listen to God's Word. Nor was he daunted even in the rainy season, when considerable pOrtions of the road lay under water, and he was obliged in places to wade up to his arms. By God's blessing on so diligent a use of the means of grace within his reach, his spiritual life grew slowly but steadily, until, when he was twenty-eight years old, he was baptized at Beersheba. The exact date of his conversion is not known, but his earnestness and decision soon made an impression upon the missionaries who came in contact with him.

Let us glance at him ten years later. Made a free man by the emancipation of the slaves in 1863, he purchased in 1870 a third part of a deserterd estate of Topibo for 800 florins, the result of his thrift. The same year he married and brought home to his palm-covered hut, as the partner of his life's joys and sorrows, the modest and diligent negro girl Sisette Crisis. Her spiritual life had not the same depth as his own, but he prayed for and with her until man and wife enjoyed true heart's fellowship. The clean, well-built dwelling, at which we have already glanced, soon took the place of the old negro hut. Round about his cottage stand a number of smaller houses and huts, which belonged to him. Some of their inhabitants were relatives of his, some merely lodgers, and others were labourers in his employ. In this little  settlement Peter Pinas kept order and discipline. Morning and evening prayers were faithfully held in his house. For many years also it was his custom to hold Sunday services whenever he and his neigbours did not go to spend the Sabbath at Beersheba, the neighbouring mission-station. Gathering his own family and the inmates of the surrounding houses he would read the Church Litany and a portion of the Bible, engage in prayer, and give a Gospel address. So edifying were these simple services, kept by this earnest Christian man, that a missionary, who came in unnoticed on one occasion, deeply regretted being recognized before the meeting had proceeded very far, and called upon to conduct the rest of it himself. In 1872 Pinas received permission to prepare candidates for baptism, and was afterwards regularly appointed as native-helper at Topibo.

Never will our missionaries forget his faithful attachment to them, and his gratitude to our Church for having brought the gospel to himself and his countrymen. Often did they admire the firm and intrepid manner in which he opposed all heathen practices, and endeavoured to bring them to light. In this respect he was a bright contrast to some of his fellow-helpers, who cannot shake off the fear of man which bringeth a snare. Only those, who know how deeply rooted in the heart of even a converted negro in Surinam is the dread of sorcery and of the magic arts of

pagina 661

the deceptive winti-men, can properly appreciate the bold and unsparing manner in which he rebuked the open and secret sins of his countrymen, or frankly, in the presence of the missionary, unravelled the tissue of lies invented for the concealment of idolatrous practices. Often, indeed, his relations begged of him to let the sorcerers and winti-men alone, or to leave all that to the leriman, who, as a white man, was proof against their magic arts. But he never allowed himself to be dissuaded from his duty, knowing that not a hair of his head could fall to the ground without his Father.

With what faithfulness our late brother followed individual souls; with what disinterested, brotherly love he served others;
how frequently he was the means of assuaging another's grief; how often he suffered himself to be wronged (I Cor. vi. 7) if only he might save souls, - is known to God alone.

He was, indeed, a branch abiding in the Vine, and bringing forth fruit. Not only did he enjoy constant communion of heart with the Lord, but the spirit of prayer had also been poured out upon him in a very special manner. Many expresssly sought his intercession.

The Lord called His faithful servant home to Himself in his forty-fifth year. The cause of his death was characteristic of this self-forgetful follower of Christ. His attempt to save a negro, who, in a state of intoxication, had fallen out of a corial into the river one dark night, brought on a violent fever, which some months later caused his end.

Gladly would our missionaries have retained for many years the valued services of this native-helper. But on the other side of the veil the Saviour was praying:  -" Father, I will that he, whom Thou hast given Me, be with Me where I am."

Peter Francois Pinas, Harry Maasdamme, and Peter Krommiet -
they have all three entered into their eternal rest. Shall we not pray that the Lord will endow many others, both of their countrymen and in all our mission-fields, with the same spirit of consecration and ardent love for souls, and enable them,  like these devoted followers of our Saviour, to show forth the praises of Him who hath called them out of darkness into His marvellous light?

Vertaling "Drie nationaal helpers"

III Peter Francois Pinas

Onze lezers moeten nu omdraaien van het drukke leven in de hoofdstad naar een stille retraite in het land. Op Topibo, aan de rivier de Para, ongeveer vijf mijl ten noorden van ons station van Beersheba (*Berseba), staat een nederige woning - niet de gewone en vaak zeer vuile negerhut maar een ongewoon schoon en aantrekkelijk uitziend huisje, dat vaak gastvrijheid heeft geboden aan de Europeanen en aan de landgenoten van de eigenaar. Daar, voor tien jaar, woonde Peter Francois Pinas, totdat hij is opgeroepen naar een hoger en eeuwig huis in de aanwezigheid van Hem van wie hij hield en diende op aarde.

Deze goede man straalde als een licht temidden van de duisternis van het omliggende heidendom. De vriendelijke stem van de Heer, hem roepend uit de nacht van bijgeloof, bracht al vroeg een reactie in zijn hart teweeg.
Zijn vader was van een goede familie, en was "manager" [ = opzichter of directeur? ] op diverse plantages, maar was door omstandigheden in verval geraakt, en leefde als de Para-negers in polygamie.
Zijn moeder was een slavin op Onverwacht. Zijn talrijke half- en stief- broers en zusters leven volgens de lusten van het vlees zoals hun overleden vader. Inderdaad, een van zijn halfbroers is nog steeds "de grootste heidense bedrieger en winti-man in het district Para", een gevreesde slaaf van Satan en vijand van God, die zijn verdraagzame bloedverwant in elk mogelijke manier bespotte, irriteerde, en verwondde. Gebeden en waarschuwingen van de laatste leken tot dusver allemaal tevergeefs.

Het onderwijs dat Peter Pinas (*Petrus Pinas) had genoten kwam natuurlijk overeen met de wilde Bush-land, aan de rand van waar hij was opgevoed. Daar was geen school bij de hand waar hij instructie zou kunnen verkrijgen, en de brieven van hem, die gekoesterd worden door verschillende missionarissen, zijn een bewijs van de zorgvuldigheid waarmee hij zich later in het leven legde op de studie van het lezen en schrijven.

Er wordt gezegd dat vanaf zijn vroege jaren hij een opvallende afkeer toonde van de heidense dansen en spelen van zijn landgenoten. Hij bleef zo veel mogelijk afzijdig van hen, en gaf er de voorkeur aan rustig en zorgvuldig te werken tot het vallen van de avond voor zijn moeder, wier steun hij was na de dood van zijn vader. In het begin van zijn mannelijkheid kwam hij meer uitgesproken

 

[p.660]

 

onder directe Evangelie onderwijs, want het was geregeld dat een zendeling om de zes weken uit Paramaribo zou komen en diensten zou houden. Peter (*Petrus) zorgde er altijd voor aanwezig te zijn, en zijn ontvankelijk hart reageerde al snel op de waarheden die hij had gehoord. En toen in 1858 het station van Beersheba (*Berseba) werd opgericht, liep Pinas, net twintig jaar oud, vaak op zondag drie uur door de bush, om te luisteren naar Gods Woord. Evenmin in het regenseizoen was hij ontmoedigd, wanneer aanzienlijke gedeelten van de weg onder water stonden, en hij op sommige plaatsen moest waden tot aan zijn armen. Door Gods zegen op zulk ijverig gebruik van de middelen van genade in zijn bereik, groeide zijn geestelijk leven langzaam maar gestaag, totdat, toen hij  achtentwintig jaar oud was, hij werd gedoopt op Beersheba (*Bersaba). De exacte datum van zijn bekering is niet bekend, maar zijn vastberadenheid en beslistheid maakte al snel een indruk op de missionarissen die in contact met hem kwamen.

Laten we naar hem kijken tien jaar later. Gemaakt tot een vrij man door de emancipatie van de slaven in 1863, kocht hij in 1870 een derde deel van een verlaten landgoed van Topibo voor 800 gulden, het resultaat van zijn zuinigheid. In datzelfde jaar trouwde hij en bracht hij naar zijn palm-bedekte hut, als de partner van zijn levens vreugde en verdriet, de bescheiden en ijverig neger meisje Sisette Crisis [ Lizette Crisis ]. Haar geestelijk leven had niet dezelfde diepgang als zijn eigen, maar hij bad voor en met haar totdat man en vrouw 'true heart's fellowship' [...] genoten. De schone, goed gebouwde woning, waar we al eerder naar keken, nam snel de plaats van de oude neger hut. Rond zijn huisje staan een aantal kleinere huizen en hutten, die hem toebehoorden. Sommige van hun inwoners waren familieleden van hem, sommige slechts kostgangers, en anderen waren arbeiders in zijn dienst. In deze kleine nederzetting bewaarde Pinas orde en discipline. Ochtend en avond gebeden werden trouw gehouden in zijn huis. Ook was het vele jaren zijn gewoonte om zondagsdiensten te houden wanneer hij en zijn buren niet naar de dienst/sabbat gingen in Beersheba [ *Bersaba ], het aangrenzende missie-station. Samen met zijn eigen familie en de bewoners van de omliggende huizen las hij uit de kerk Litanies en een gedeelte van de Bijbel, ging in gebed, en wendde zich tot het Evangelie. Zo stichtelijk waren deze eenvoudige diensten, die door deze serieuze christelijke man werden gehouden, dat een missionaris, die op een keer onopgemerkt kwam, diep betreurde al herkend te zijn voordat de bijeenkomst heel ver was, en verzocht werd zelf de rest van de dienst te verzorgen. In 1872 kreeg Pinas toestemming kandidaten voor te bereiden voor de doop, en werd daarna regelmatig benoemd tot inheems/nationaal-helper op Topibo.

Nooit zullen onze missionarissen zijn trouwe gehechtheid aan hen vergeten, en zijn dankbaarheid aan onze kerk voor het feit dat het de evangelie aan hemzelf en zijn landgenoten bracht. Ze hadden bewondering voor de krachtige en onverschrokken manier waarop hij alle heidense praktijken afkeurde en aan het licht trachtte te brengen. In dit opzicht stond hij in fel contrast met sommige van zijn collega-helpers, die de angst van de mens in een valstrik te lopen niet kunnen afschudden. Enkel degenen, die weten hoe diep geworteld in het hart van zelfs een bekeerde neger in Suriname de angst is voor toverij en voor de magische kunsten van

[p.661]

de bedrieglijke winti-mannen, kunnen de onverschrokken en niets ontziende wijze waarderen waarop hij de openlijke en geheime zonden van zijn landgenoten bestrafte, of eerlijk gezegd in aanwezigheid van de missionaris, het weefsel van leugens uitgevonden voor het verzwijgen van afgodische praktijken ontrafelde. Vaak, inderdaad, smeekten zijn relaties de tovenaars en winti-mannen met rust te laten, of dat alles over te laten aan de leriman, die als een blanke man, het bewijs was tegen hun magische kunsten.
Maar hij liet zich nooit van weerhouden van zijn plicht, wetende dat niet een haar van zijn hoofd op de grond zou kunnen vallen zonder zijn Vader.

Met welke trouw volgde onze overleden broer individuele zielen; met wat een belangeloze, broederlijke liefde diende hij anderen; hoe vaak was hij het middel om andermans verdriet te verzachten, hoe vaak leed hij zelf over aangedane onrecht (I Cor. vi. 7) als hij misschien zielen zou kunnen redden, - dat is alleen bekend bij God.

Hij was, inderdaad, een tak verblijvende in de wijnstok, en vruchten voortbrengend. Niet alleen heeft hij constante verbondenheid van hart met de Heer genoten, maar de geest van gebed was hem ook geschonken op een speciale manier. Velen wilden nadrukkelijk zijn voorspraak horen.

De Heer riep Zijn trouwe dienaar thuis in zijn vijfenveertigste jaar. De oorzaak van zijn dood was kenmerkend voor deze volgeling van Christus die aan zichzelf vergat te denken. Zijn poging om een neger te redden, die, in een staat van dronkenschap, uit een korjaal was gevallen in de rivier in een donkere nacht, bracht een hevige koorts met zich mee, die enkele maanden later zijn dood betekende.

Graag zouden onze zendelingen de gewaardeerde diensten van deze inheemse-helper hebben behouden gedurende vele jaren. Maar aan de andere kant van de sluier was de Heiland aan het bidden: - "Vader, ik wil dat hij, die Gij mij gegeven hebt, met mij is waar ik ben."

Peter Francois Pinas, Harry Maasdamme, en Peter Krommiet --
ze zijn alle drie opgenomen in hun eeuwige rust. Zouden we niet bidden dat de Heer vele anderen zal begiftigen, zowel hun landgenoten en in al onze missie-velden, met dezelfde kracht van toewijding en vurige liefde voor zielen, en hen in staat stelt, zoals deze trouwe volgelingen van onze Zaligmaker, de lof voor Hem, die hen uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderlijke licht, voort te brengen?